2018 - Júlio Pomar, Portekizli ressam (d. 1926)

Portekiz'in renkli sokaklarında, 1926 yılının güneşli bir gününde bir çocuk dünyaya geldi. Júlio Pomar, adını duyuracak olan bu çocuğun küçük yaşta başlayan sanata olan tutkusunu hiç kimse tahmin edemezdi. Ailesinin Sanatçı ruhuyla dolu geçmişi, onu resimle tanıştırdı; fırçayı ilk kez eline aldığında sanki bir büyüye kapılmış gibi hissediyordu. Ancak onun için her şey kolay olmadı; eğitim hayatı boyunca karşılaştığı zorluklar ve başkaldırılar, ilerideki kariyerinde şekil alacaktı.

Genç yaşlarda Paris'e gittiğinde yalnızca özgürlüğünü değil, aynı zamanda sanatsal kimliğini de arıyordu. Şehrin dinamizmi ve bohem yaşam tarzı ona ilham verdi burada karşılaştığı sanat akımları ise onun bakış açısını değiştirdi. Bir yandan akademik ressamlık eğitimi alırken, diğer yandan soyut sanatın derinliklerine dalmakta gecikmedi. İronik olarak, Paris'te geçirdiği o dönem onun kariyerinin en sancılı ama bir o kadar da belirleyici zamanlarıydı.

1960'lı yıllarda Portekiz'e geri döndüğünde toplumsal değişim rüzgârlarının estigini gördü; ancak bu dönüş aynı zamanda siyasi baskıların arttığı bir döneme denk geliyordu. O sırada Pomar, sanatını halkın sesine dönüştürmek için çalışmalara başladı. Belki de en büyük etkiyi yaratan eserlerinden biri 'Sosyalist Geri Dönüşüm' adlı tablosuydu; çünkü bu eser sadece estetik bir anlatım değildi aynı zamanda insanlığın mücadelelerini yansıtan güçlü semboller içeriyordu.

Kariyerinin zirve noktasına ulaştığında eserleri yalnızca Portekiz'de değil, uluslararası alanda da sergilendi. Ancak şöhreti arttıkça kendi içindeki çatışmalar da büyüyordu: Popülerlik onu korkutuyor muydu? Kim bilir... Belki de birçok sanatçının olduğu gibi o da kalabalığın içinde kaybolma korkusu yaşıyordu.

Pomar'ın resimleri genellikle toplumun vicdanına dokunan konular içeriyor olsa da özel hayatında gizemli ve kapalı kaldığı söylenir; bazıları bunun ardında karamsarlığın olduğunu öne sürerken bazıları ise derin düşüncelere dalan bir ruh hali olduğunu belirtir. Sanat camiasında sıkça tartışılan bu meseleler onun hem hayranlarını hem de eleştirmenlerini etkilemeye devam etti.

2018 yılında vefat ettiğinde geride bıraktıkları geniş yankılar uyandırdı: Kendi adıyla anılan sergiler açıldı; tüm dünyada izleyicilerin dikkatini çeken retrospektifler düzenlendi ve bugüne dek birçok araştırmacıya ilham kaynağı oldu! Ancak asıl etkisi belki de sanatındaki içsel çatışmaları net olarak görebilmemizde yatıyordu hangi çağda olursa olsun duygularımızla nasıl bağlantı kurabileceğimizi gösterdi.

Pomar'ın ölümü ardından adının hala anılması ilginçtir: Her ne kadar fiziksel olarak aramızda olmasa da eserleri sosyal medya platformlarında sıkça paylaşılıyor özellikle genç sanatçılar arasında popülerliği artmış durumda! Sokak röportajlarında gençlerin yaptığı yorumlarda sıkça "Onun resimleri bana umut veriyor" ifadelerini duymak mümkün... Bu durum belki de sanatın zaman üstü doğasının en güzel örneklerinden biri!