2021 - Feđa Stojanović, Sırp aktör (d. 1948)

Feđa Stojanović, 1948 yılında Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da dünyaya geldi. Ancak, genç yaşta ailevi zorluklar ve savaştan dolayı yaşadığı travmalar, onun sanat yolculuğunun başlangıcında büyük bir etki yarattı. Çocukluğunun ilk dönemleri, Belgrad'ın karanlık sokaklarında geçse de belki de bu zorlu koşullar, onun ileride büyük bir oyuncu olmasının tohumlarını attı.Kariyerine tiyatroda başlayan Stojanović, sahnede gösterdiği performanslarla adından sıkça söz ettirmeye başladı. Yeteneği dikkat çekti; ancak ironik olarak bu erken başarısı, onu Hollywood'un kapılarına kadar götürecekti. İlk önemli çıkışını 1970'lerin ortalarında gerçekleştirdiğinde evrensel anlamda tanınması adına önemli bir adım atmıştı izleyicilerinin kalbine girmeyi başardı.Yeteneklerini geliştirmek için pek çok eğitim aldı ve uluslararası festivallere katıldı. Kendi ülkesinde ve yurtdışında saygın ödüller kazandı; ancak bu başarıların altında yatan hikaye her zaman daha derindi. 1980’lerde popülerliğinin zirvesindeyken bile birçok rol teklifini geri çevirdi... Bu belirsiz seçimler kim bilir belki de içsel çatışmalarının bir yansımasıydı.Stojanović'un kariyeri sadece film setleriyle sınırlı kalmadı. Televizyonda da kendine yer buldu ve geniş kitleler tarafından tanındı. Özellikle yerel yapımlarda gösterdiği performanslarla genç kuşakların idolü haline geldi; ancak buna rağmen kendi kimliğini koruma çabası daima ön planda oldu. Örneğin, "Dužna zemlja" adlı dizideki performansı ona geniş bir hayran kitlesi kazandırdı fakat kendi içindeki çatışma ve mücadelesi asla sona ermedi.Zaman geçtikçe her ne kadar başarılarıyla anılsa da halk arasında kişisel yaşamına dair birçok spekülasyon dolanmaya başladı. Sokak röportajlarında hayranları onun geçmişte yaşadığı zor günlere gönderme yaparak "O nasıl değişti?" sorusunu sormaktan geri durmuyordu... İşin ilginç yanı ise, görünüşte mutlu olan hayatının ardındaki karamsar tabloyu yalnızca çok az kişi görebiliyordu.2000'lerin başında yeniden sahneye dönüş yaptı ama farklıydı... Artık sadece oyunculuk değil, aynı zamanda yapımcılık da yapıyordu. Ancak bu yeni rolü onu daha fazla eleştiriyle yüzleşmeye zorladı çünkü bazıları onu eski özünden uzaklaştığını düşünüyordu! Belki de en büyük tartışma konusu olan "Homo Novi" projesindeki yeriydi: Modern insanın krizi üzerine yazdığı eserle birlikte izleyiciye düşündürdü; ama eleştirmenler onu yeterince cesur bulmadılar...Stojanović’un hayatının son yıllarında ortaya çıkan sağlık sorunları ise tüm bu başarıların gölgesinde kaldı; oysa ki insanlar hala ona hayranlıkla bakıyordu... İronik olarak hastalık sürecinde insanlara bıraktığı miras daha da değerli hale geldi: Tecrübeleri ve serüvenleriyle dolu hikayesi çoğu insan için ilham kaynağı olmaya devam etti.2021 yılında Feđa Stojanović’un hayatına veda etmesi Türkiye’de bile yankılanmıştı; sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımlar ile birlikte anısına yapılan etkinlikler oldukça dikkat çekti! Bugün bile onun güçlü karakteri özellikle genç sanatçılara örnek teşkil ediyor… Belli ki hâlâ unutulmuş değil; çünkü sanatı boyunca bıraktığı miraslar her geçen gün tazeleniyor!Tarihçiler anlatır ki… Ölümünden sonra yapılan anmalarda adı geçen projeler arasında 'Sahne Arkası' adlı belgesel özellikle vurgulanıyor! Sırbistan’da onun adını taşıyan okullarda düzenlenen tiyatro festivalleri ise gelecek nesillere aktarılmak üzere şimdiden planlanıyor...