1938 - Türk Birlikleri Hatay'a Girdi

17 Eylül 1938, saat 15:00, Hatay… O gün, pek çok insan için bir tarihi dönüm noktasıydı. Yüzyıllar boyunca süren çatışmaların ardından bir halkın özlemle beklediği bağımsızlık ve vatan topraklarına kavuşma hayali gerçeğe dönüşüyordu. Türk birliklerinin Hatay’a girmesi, yalnızca askeri bir hareket değil; aynı zamanda ulusal kimliğin yeniden şekillendiği önemli bir olaydı.

Tarihsel Arka Plan

Hatay'ın tarihi kökleri oldukça derindir. Bölge, Osmanlı İmparatorluğu döneminde birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve stratejik konumuyla her zaman önem taşımıştır. 1920'lerde Fransa’nın manda yönetimi altına alınan Hatay’da yaşayan Türk nüfusunun hakları ise pek çok kez ihlal edilmiştir. Bu bağlamda 1936 yılında Fransızların ilan ettiği sıkıyönetim durumu, halkın huzursuzluğunu artırmıştı. Resmi kayıtlara göre o dönemde bölgedeki Türk nüfusu %60 civarındaydı.

Ancak bu durumun değişmesi uzun sürmedi. Bazı tarihçilere göre, Fransa’nın iç siyaseti ve Türkiye’nin güçlü diplomatik hamleleri sonucu sıkıyönetim kaldırıldı ve bu gelişme halk arasında büyük sevinç yarattı. Yerel halk nezdinde bağımsızlık arzusu giderek güçlenmişti.

Bölgenin Özgürlüğe Kavuşması

İddia edilir ki; 1938 yılına gelindiğinde bu özgürlük duygusu tüm Hatay’ı sarmıştı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun getirdiği modernleşme ve ulus olma bilinci sayesinde yerel topluluklar da birlik olmayı öğrenmişlerdi . İşte tam da bu noktada Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bölgeye girişi gerçekleşti.

Söz konusu olayda tam olarak ne yaşandığına dair çeşitli anekdotlar mevcut olsa da en dikkat çekici olanlarından biri de Mehmet Ağa'nın tanıklığıdır: “O gün sokaklarda büyük bir coşku vardı; herkes el ele tutuşmuş bayram havasında kutlama yapıyordu…” şeklindeki sözleriyle o anki atmosferi yansıtmaktadır.

Sosyal Medya Öncesi Dayanışma

Tabii ki bugünkü sosyal medya araçları yoktu ama insanlar kendi aralarında dayanışma kurmayı biliyordu! Mahalle dayanışması ile duyurular yapıldı ve radyo istasyonları üzerinden bilgileri paylaşarak toplumu bilgilendirdiler. İnsanlar birbirine destek olup örgütlenerek duygusal bir bütünlük sağladılar.

Tarihsel Sonuçlar

Tüm bunların ardından resmi olarak Hatay Türkiye’ye katılmış oldu! Resmi verilere göre o tarihte yapılan referandum sonucunda %99 oy oranıyla halk kendi iradesini ortaya koymuştu! Fakat bu durum sadece askeri zafer değil; aynı zamanda sosyal kültürel varlığın yeniden inşa edilişinin de göstergesiydi.

Bugün bile bakıldığında hem Türkiye hem de Suriye açısından hala tartışmalı olan sınır meselelerinin temeli burada atılmıştır desek yalan olmaz! Bugünün diplomasi politikalarındaki tartışmalar dahi geçmişin izlerini taşımakta...

Etkileri Üzerine Düşünceler

2023 yılı itibarıyla her ne kadar teknolojiyle birlikte iletişim ağlarımız genişlemiş olsa da bazı şeylerin temeli hâlâ aynı kalıyor: İnsanların toplanma isteği… Bugün Twitter gibi platformlarda benzer durumlarla karşılaşılmakta, bazen dalga geçilen bazen desteklenen olaylara tanıklık ediyoruz (@.............. Belki de bugün geçmişte yaşananlardan ders alarak daha fazla dayanışmaya ihtiyacımız var?

Dikkat çeken şey şu ki; tarihten aldığımız dersler ışığında ilerleyebilmekteyiz ama maalesef hâlâ tarih boyunca süregeldiğimiz savaşlar karanlık gölgelerini üzerimizden atamamaktadır!

Nihayetinde hatırlatmak gerekir ki; millî birlik beraberlik ruhu yaşamaya devam ettiği sürece yarına umutla bakmak hiç de zor olmayacaktır… Geçmişten gelen acılarımızdan ders alarak barışı sağlamak umuduyla...