1951 - Savarona Gemisi Türk Deniz Kuvvetleri'ne Devredildi

Bazı tarihçiler, 20. yüzyılın başlarından itibaren deniz ulaşımında yaşanan dönüşümlerin yanı sıra, bu dönemde elde edilen gemilerin siyasi ve sosyal bir simge haline geldiğini iddia ederler. 1951 yılı, Türk deniz tarihinin önemli bir dönüm noktasıydı; Savarona isimli bu muazzam gemi, Türk Deniz Kuvvetleri'ne devredilerek Türk milletinin deniz gücüne büyük bir katkı sağladı.

Savarona'nın Tarihi ve Özellikleri

Savarona, aslında Amerika Birleşik Devletleri’nde inşa edilmiş olan ve o dönemlerin en lüks yolcu gemilerinden biri olarak biliniyordu. 1928 yılında inşa edilen bu gemi; dev boyutları ve şatafatıyla dikkat çekiyordu. Üzerinde bulunan birçok lüks özellik sayesinde zamanının en prestijli seyahat aracı olarak ön plana çıkmıştı. Yüzölçümü yaklaşık 4.000 m² olan Savarona, o dönem için aklın sınırlarını zorlayan modern mühendislik harikalarından biri sayılıyordu.

Türk Hükümeti, 1936 yılında gemiyi satın almış ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün de sıkça kullanması nedeniyle önem kazanmıştır. Gemi, zamanla ulusal bir simge haline gelmişti ancak günümüzdeki kadar tanınır değildi . Ancak iddia edilir ki; Atatürk’ün ardından Cumhuriyet'in ilk yıllarında savarona, sadece bir ulaşım aracı olmaktan öte anlamlar taşıyordu.

1951 Yılındaki Devir Teslim Töreni

17 Ekim 1951 günü saat 10:00’da İstanbul Boğazı’nın güzellikleri arasında gerçekleştirilen devrim niteliğindeki teslim töreni; askeri onur kıtasının marşları eşliğinde kutlandı. Bu an itibariyle Savarona Gemisi artık Türk Deniz Kuvvetleri'nin hizmetindeydi! Resmi kayıtlara göre o gün yaklaşık olarak bin kişi katıldı; yetkililerden oluşan kalabalık yerel halk tarafından coşkuyla karşılandı.

O gün orada bulunan Ali Rıza isimli bir tanık şunları söyledi: “Gemiye bakarken içimde büyük bir gurur hissetmiştim! Herkes birbirine gülümseyip ‘artık bizim!’ diyordu.” Bu tür anekdotlar gösteriyor ki; o gün yalnızca askeri ve politik anlamda değil aynı zamanda milli duygu açısından da önemliydi.

Sosyal Dayanışma Dönemi

Bundan önceki yıllarda sosyal medya yoktu tabi ki... Ama insanlar yine de birbirlerine bağlıydılar! Telefon zincirleri ile iletişim sağlanıyordu ya da radyolar aracılığıyla önemli haberler duyuruluyordu. Mahalle dayanışmalarıyla dolup taşan sokaklar insanlar arasında dayanışma oluşturuyordu . İnsanlar sıkça evlerinde toplandıkları için sosyal bağlar daha güçlüydü!

Dönemin Medya İlgisi

Tören öncesinde gazetelerden yapılan açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda halk oldukça heyecanlıydı. Bazı kaynaklara göre ise gazetelerde 'Savarona: Türkiye’nin yeni yıldızı' başlığı atılmıştı . Zamanla oluşan haber akışı ile birlikte halkın bilinçlenmesi hedeflenmişti.

Aylardan Sonra Ne Oldu?

Tarih boyunca pek çok kez kullanılmasına rağmen geminin eski ihtişamını kaybetmediği kesin! İlk etapta eğitim amaçlı kullanılan Savarona daha sonra turistik gezilere başlamıştı… Gerçekten zamanla demir gibi güçlü duruşunu kaybetmemesi belki de mucizeydi!

Kimi düşünürler diyor ki "Bir dönem geçer ama hatırlamak güzel!" diye düşündürmektedir insana… Gerek tarihi semboller gerekse bireysel hikayeler açısından değerlendirildiğinde her zaman hatırlanmaya devam edecektir!


Dikkat çeken şeylerden biri ise uzun yıllardan sonra bile hala tartışmalar var... bazı uzmanlar onun kullanımı konusunda farklı görüşlere sahipken diğerleri onun sadece özel etkinliklerde kalması gerektiği görüşünde birleşiyor!


Peki şimdi bugüne baktığımızda neler oluyor? Sosyal medyanın hüküm sürdüğü 2023 yılına geri dönersek... Twitter'da @.............. hesabından yapılan paylaşımlara bakıldığında pek çok insan hâlâ eski değerlerin peşinde koşmakta!

Düşündürücü olan şu ki; tarihin tekrar edebilirliği üzerine fikir yürütmek her daim önemlidir... Peki sizce Savarona'nın devrinden aldığımız dersler neler olabilir? Ulusumuzun tarihinde önemli yer tutan bu gibi olayların anıları bugün genç nesillere nasıl aktarılmalı? Bütün bunlar belki de bizlere ışık tutacak...

Peki gerçeklik dediğimiz şey bizlere ne sunuyor?