2012 - Hugo Chavez’in Son Seçimi: Bir Dönemin Sonu

23 Ekim 2012, saat 19:45, Caracas… Karanlık bir hava hâkim. Ülkede yürekler hızla çarpıyor. Hugo Chavez, her zamanki gibi halkının önünde yer almak için geri sayıma geçmişken, herkes nefesini tutmuş durumda. O gün, sadece Venezuela için değil, dünya siyasi tarihi için de bir dönüm noktasıydı.

Hugo Chavez ve Venezüella’nın Siyasi Tarihi

Hugo Rafael Chávez Frías (1954-2013), Venezuela'nın 1999'dan itibaren devlet başkanlığı görevini üstlenen önemli bir liderdi. Yavaş yavaş sosyalizmi benimseyen ve halkın çıkarlarını gözeten politikalarıyla tanınan Chavez'in iktidara geliş hikayesi oldukça ilginçtir. Bazı kaynaklara göre; Chávez’in bu kadar etkili olmasının arkasında yalnızca karizması değil, aynı zamanda Petrol Endüstrisi’nin ulusallaştırılması gibi cesur kararlar da bulunuyordu.

Tarih boyunca birçok ülkede olduğu gibi Venezuelalıların gözünde de liderlik genellikle çok farklı şekillerde algılanırdı. Örneğin, bazı tarihçilere göre; Chavez devrimci ruhu ve Latin Amerika'nın emperyalizme karşı direnişi simgelemesi açısından da önemliydi. Ancak onun tarzı sadece ekonomik politikalarla sınırlı kalmamıştı; toplumda derin izler bırakan karizmatik bir lider olmanın yanı sıra duygusal bir bağ da kurmuştu.

2012 Seçimleri: Beklentiler ve Gerçekler

Venezuela’da 7 Ekim 2012'de yapılan başkanlık seçimleri; Chávez'in sağlık sorunları nedeniyle son derece kritik hale gelmişti. Resmi istatistiklere göre yaklaşık 20 milyon seçmenin bulunduğu bu seçimde; Chávez %54 ile rakibi Henrique Capriles'e karşı galip geldiği belirtildi . Fakat dikkat çeken şey şuydu: Seçim günü halkın ne kadar kenetlendiğiydi.

"O gün babam seçim merkezinde uzun saatler beklemişti... Umutsuzca kazanacağına inanıyordu" şeklinde hatırlıyor Luis isimli genç Venezuelalı…

Bazı yerel haber kaynaklarına göre o gün sokaklarda insanlar birbirlerine moral vermek için telefon zincirleri oluşturdu ve güvenlik konusunda endişeler yaşanmadığı söyleniyor.

Sosyal Medyanın Yükselişi ve Toplumsal Dayanışma

Sosyal medyanın daha yaygın olmadığı dönemlerde yani Twitter henüz yaygınlaşmamışken iletişim büyük oranda radyo duyuruları veya yüz yüze temaslarla sağlanıyordu. Hatırlamak gerekirse; 2000’li yılların başlarında Venezuela’da muhalefetin güç kazanması bazı sivil toplumu örgütlerinin birlikte çalışmasına zemin hazırladı fakat bunlar genelde gizli toplantılar şeklindeydi. Bu durum ise zaman zaman çatışmalara yol açabiliyordu.

Dikkat çekici olan ise internetin devrim niteliğindeki etkileri olmadan önceki dönemlerde insanlar arasında sağlanan dayanışmaydı! Anlayacağınız o zamanki sistemin pek çok sakıncasına rağmen halk güçlüydü ve duruşunu korumaya çalışıyordu.

Chavez'in İkilisi: Siyasi Çalkantılar Ve Küresel Etkileri

Bazıları iddia eder ki; ölümünden önceki birkaç yıl boyunca sağlık sorunlarıyla boğuşmasına rağmen Chavez bu seçimdeki galibiyetinin ardında genel anlamda artan popülerliğin yattığını belirtti. Aynı zamanda uluslararası ilişkiler açısından da ciddi değişimlerin habercisiydi! Özellikle petrol fiyatlarının yüksek seyretmesi Venezuela ekonomisini güçlendirmişti ancak bazıları bunun geçici olduğunu savunuyordu.

Daha sonra resmi kayıtlara geçen verilere dayanarak konuşmak gerekirse; seçim sonrasında sosyalist hükümetin kontrolüne geçen çeşitli kurumlar aracılığıyla Chavez’in destekçi kitlesinin nasıl yönlendirildiği üzerine tartışmalar devam etti ki hala sürüyor! Ve hatta pek çok akademisyen bu konuyu "Hugo’nun Hayalleri" olarak adlandırdı çünkü birçok kişi onun kendi idealini yaratma peşindeydi ama sonuçlarının nereye varacağını kestirmek zorlaşıyordu!

Sadece Bir Seçim Değil

Bölgedeki diğer ülkelere de ciddi tesirleri olabileceğini vurgulamak gerekir! Latin Amerika'da sosyalizm düşüncesinin tekrar yeşermesine sebep oldu belki de! Araştırmalar gösteriyor ki sadece Venezuela’yla sınırlı kalmayan bir durumdu bu... Diğer komşu ülkelerde de benzer yapıların ortaya çıkmasını sağladı!

Zamanla Gelen Çözümler mi?

Anlatılan her şeyden yola çıkarak bugün bakıldığında; Hugo Chávez'in son başkanlık seçimlerinde kazandığı başarı sadece anlık bir zafer olmaktan öte, derin toplumsal değişimleri tetikleyen karmaşık bir yapının parçasıdır denebilir! Peki biz şimdi hangi öğrenimler elde ettik? Bugünün siyasi atmosferi içindeki süregelen gelişmelere nasıl ışık tutabilir?

Sonsöz: Düşüncelerimiz nerede?

Aklımıza gelen sorular şöyle olabilir... Gelecekte başka liderler benzer süreçlerden geçebilecek mi? Ya da dünyanın farklı köylerinde "Chavez Etkisi" nasıl yankılanacak?