1935 - Türkiye Büyük Millet Meclisi 5. dönem seçimleri yapıldı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi 5. Dönem Seçimleri: Bir Dönüm Noktası
1935 yılı, Türkiye Cumhuriyeti'nin siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktasıydı. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) 5. dönem seçimleri, ülkenin siyasi yapısını ve yönetim anlayışını şekillendiren pek çok değişikliğe zemin hazırladı. Peki, bu seçimlerin anlamı neydi? Gerçekten de tarihi bir mihenk taşı mıydı?
Seçimlerin Arka Planı
Cumhuriyet'in ilanından sonra yapılan seçimler, halkın yönetime katılımını artırmayı hedefliyordu. Ancak bu süreç, daha çok siyasi partilerin güç dengelerini belirleyecek bir yarış halini alıyordu. Bu dönemde, CHP tek parti olarak iktidardaydı ve muhalefet partileri zayıf durumdaydı. İddia edilir ki CHP'nin bu üstünlüğü; toplumsal dinamikler ve Atatürk’ün liderliğindeki reformlar sayesinde sağlanmıştı.
Tarihler: 14 Şubat 1935… İstanbul… Kalabalıklar sokaklarda coşkulu bir şekilde yürüyüş yapıyorlardı.
Büyük Değişim: Kadınların Seçme Hakkı
Bütün bu gelişmeler arasında dikkat çeken bir diğer husus ise kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınmasıydı! Kadınlar için büyük bir adım olan bu hak; aslında Türk toplumunun modernleşme yolundaki kararlılığının da göstergesiydi. Resmi verilere göre, toplamda yaklaşık %4 oranında kadın seçmen sandık başına gitti.
Sosyal Dayanışmanın Önemi
Seçimler öncesinde sosyal medya yoktu tabii ki... O günlerde mahalle dayanışması öne çıkıyordu. Kadınlar aralarındaki telefon zincirleri ile birbirlerini bilgilendiriyor; komşular arasında sözlü duyurular yapılıyordu! Belki de o dönem insanları sıkıca kenetleyen unsurlardan biri buydu.
Gözlemler ve Tanıklıklar
Düşünün ki Gülseren isimli yaşlıca bir kadın, o gün evinin önünde ayakta bekliyordu...
"O gün herkes heyecan içindeydi," diyor Gülseren nine. "Kadınların oy kullanacak olması bizim için büyük bir sevinçti."
Sonuçların Açıklanması
Tüm ülkede yapılan seçimlerde tam olarak kaç kişinin oy kullandığına dair resmi rakamlar vardı ama tam sayı biraz belirsizleşmişti: Resmi olmayan verilere göre toplamda yaklaşık %87 oranında katılım sağlanmıştı.
- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): %98'lik oranla milletvekilliğini elde etti.
- Serbest Cumhuriyet Fırkası ise %2'lik kısımda yer aldı.
Pek Çok İlk: Yeni Yasalar ve Reformlar
Bu seçim sonrasında yasama sürecinde önemli değişiklikler meydana geldi. TBMM'nin yetkileri genişletildi; yeni yasaların geçişi hız kazandı hatta birçok sosyal reformun temelleri atıldı. Özellikle eğitim alanındaki dönüşümler dikkat çekiciydi! Eğitim seferberliği tüm yurtta kendisini göstermeye başladı... Herkes eğitim konusunu tartışırken elbette bazı muhalefet sesleri de yükselebiliyordu ancak bunlar çoğunluğu temsil etmiyordu. Hatta basında çıkan haberlerde şu ifadeler dikkat çekici bulunuyordu: "Yeni nesil eğitim ile geleceğe hazırlanıyor." Ancak yine de muhalefet yalnızca güçlü olmamakla birlikte çeşitli grupların dışarıda bırakılmasına karşı da tepkilerini dile getiriyorlardı!Soru - Cevap
