2018 - Claude Lanzmann, Fransız film yapımcısı, yönetmeni ve yazar (d. 1925)

Savaşın karanlık yüzünü gördü, kaçış yolları aradı ve bu tecrübeler onu sinemanın derinliklerine çekti.İlk yıllarında yalnızca bir izleyici değil, aynı zamanda bir gözlemciydi. Paris’in sokaklarında gezerken gördüğü toplumsal çalkantılar, insan hikayeleri ve savaşın bıraktığı travmalar onu derinden etkiledi. Ancak 1944'te Fransa'nın kurtuluşu sonrası bile zihnindeki karanlık gölgeler silinmemişti; belki de işte bu yüzden sinemaya adım atma isteği daha da güçlendi.Kariyerine kısa filmlerle başladı ve yeteneğiyle dikkat çekmeyi başardı. Ancak asıl ününü 1985 yılında yayımladığı ‘Shoah’ belgeseliyle kazandı.

Bu film sadece bir belgesel değil; Auschwitz’in kapıları önünde saygı duruşunda bulunan her izleyici için bir yaşam tecrübesiydi. Lanzmann’ın yaklaşımı oldukça cesurdu: Holokost hakkında konuşmak için tanıkların sesini duymak gerektiğini savunuyordu buna rağmen birçokları onun metodunu eleştirdi ve "tarihsel gerçekleri sorgulamak"la suçladı.Lanzmann’ın filmi yalnızca görüntülerle değil, insanların anlatımlarıyla doluydu: Her biri, soykırımın unutulmaz izlerini taşıyan bireylerdi... Onların hikayeleri adeta yüreklerde yankılanıyordu; gözyaşlarıyla dolu anlar arasında kaybolmuş belleklerin yeniden gün yüzüne çıkmasına vesile oldu.Ancak zamanla filmin uzunluğu ve kapsamı hakkında pek çok tartışma çıktı: “Neden bu kadar uzundu?” veya “Bize sadece acı hatırlatıyor!” gibi yorumlar yapıldı... Belki de Lanzmann’ın en büyük hatası, geçmişin acısını tekrar gündeme getirmesiydi ama belki de bunu yapmak zorundaydı!Yıllar geçtikçe sinemada yarattığı etki büyüdü özellikle genç kuşak sanatçılar üzerinde...

Onun özgün anlatım tarzı bugün hala tartışılıyor ve inceleniyor; zira Lanzmann sadece geçmişe ışık tutmakla kalmadı, aynı zamanda insanlık durumunu sorgulamanızı sağladı.Çalışmaları ona pek çok ödül getirdi bunlar arasında en prestijlisi olan Altın Aslan da vardı! Ancak ironik olarak tüm bu başarıların gölgesinde kalan en büyük yükümlülüğü insanoğlunun karanlık taraflarını keşfetmekti... Ve bunu başardı mı? Kim bilir! Belki de onun tüm çabaları yine de yeterli gelmedi!Hayatının son yıllarında zamanla daha az görünmeye başladı fakat üslubundaki derinlik hiçbir zaman azalmadı... 2018 yılında yaşamını yitirdiğinde ardında etkileyici bir miras bıraktı: Çoğu insan ondan nasıl korkusuzca bahsetmesi gerektiğini öğrendi; kaybedilen hayatların anısına saygıyla yaklaşmanın ne denli önemli olduğunu fark etti!Bugün bile onun eserleri üzerinden yeni bakış açıları geliştiriliyor… Belgesel sinema üzerine düşünceleri hala güncelliğini koruyor: Herhangi bir olayın ya da anının yeniden yorumlanması gerektiğine inanıyordu! Böylelikle tarih canlı kalıyor - tıpkı ona olan özlemi gibi...Ölümünden sonra sanat çevrelerinde yoğun tartışmalara neden oldu; kimileri “O ne büyük ruh!” diye andı onu… Diğerleri ise geçmişten ders almanın önemini vurgulayarak hatırlamayı önerdi çünkü unutmak mümkün mü? Onun adı asla silinmeyecek… Zira tarihin akışı içinde sesini duyan her kişi için o hep var olacak! Her ne kadar fiziksel olarak aramızda olmasa da film karelerinde yaşamaya devam ediyor… Anısına gerçekleştirilen sergilerde genç nesil yönetmenler onun fikirlerinden ilham alıyorlar.Claude Lanzmann'ın mirası ise şimdiden çağdaş sanatçıların dillerinde yankılanmaya devam ediyor... Sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımlar sayesinde hayranları hala kendisine selam duruyor! Onun cesareti sayesinde dünya biraz daha aydınlanıyor.