1990 - Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan Medeni Kanun'un 159. maddesi Anayasa Mahkemesi'nce iptal edildi. İptal kararı 2 Temmuz 1992 tarih ve 21272 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.

1990'ların başları, Türkiye'de kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesinin yükselişine sahne oldu. 2 Temmuz 1992, sadece hukuksal bir dönüşüm değil, aynı zamanda toplumsal bir bilinçlenmenin de sembolüydü. O gün Anayasa Mahkemesi, Medeni Kanun'un 159. maddesini iptal ederek kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan düzenlemeyi sona erdirdi. Peki, bu karar neden bu kadar önemliydi? ### Kadın Hakları ve Toplumsal DönüşümTarih boyunca kadınlar, toplumsal yaşamın birçok alanında çeşitli baskılara maruz kaldılar. Türkiye'de 1926 yılında kabul edilen Medeni Kanun ile kadınlara bazı haklar tanınmış olsa da özellikle çalışma hayatında cinsiyet eşitsizliği çok belirgin bir şekilde varlığını sürdürüyordu. İlgili maddenin iptali ise sosyal normların değişiminde önemli bir dönüm noktası oluşturdu.Bazı kaynaklara göre, kadınların iş hayatına katılım oranı o dönemde %23 gibi düşük bir seviyedeydi ve bu durum kadının ekonomik bağımsızlığını kısıtlıyordu. İptalin ardından kadının iş gücüne katılımı hızla artmaya başladı; örneğin, 2000 yılında bu oran %28’e çıkmıştır.### Anayasa Mahkemesi'nin KararıAnayasa Mahkemesi’nin iptal kararı geniş yankılar uyandırdı. Resmi Gazete’de yayımlanan kararda belirtilen gerekçeler arasında toplumda kadına dair önyargıların ve cinsiyet ayrımcılığının azaltılması gerektiği vurgulanıyordu. Bu karar ile birlikte hukukun üstünlüğü çerçevesinde toplumsal yapıdaki değişikliklere kapı açılmış oldu.Belki de o dönemlerde aktif olan feminist hareketlerin etkisiyle alınan bu karar; hukuk sistemindeki eksiklikleri de ortaya koydu. Tüm bunlar olurken, sosyal medyanın olmadığı dönemlerde dahi telefon zincirleri aracılığıyla kadına yönelik desteğin arttığını söylemek mümkün. Yerel dernekler toplantılar düzenleyerek kadınların haklarını savunma konusunda bilinçlenmelerini sağladılar.### Gözyaşlarıyla Yazılan HikayelerO dönemde birçok kadın için özgürlük hayaliydi aslında yaşananlar... "Bir gün kocam işe gidecek dediğinde içimden 'benim çalışmam için izin alacağım' demek zorunda kalmayacağım." diyen Aysel Hanım gibi yüzlerce hikaye vardı . Aysel Hanım’ın sözleri bile durumu en iyi şekilde özetliyor: Cinsiyet eşitliği talepleri sadece bireysel değil kolektif bir gereklilik haline geldi.Bu olaylardan önce pek çok ailenin genç kız çocuklarına "evde kal yeter" demesi yaygındı; zira toplum tarafından dayatılan normlar onları sınırlıyor ve önlerinde engeller oluşturuyordu.### Tarihsel Bağlantılar ve Günümüze YansımalarBugün bile Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda daha alınacak çok yol olduğunu söyleyebiliriz . Örneğin son yıllarda yapılan araştırmalar sonucunda ülkede yine benzer yasaların mevcut olduğunu gösteriyor; ancak geçmişteki kazanımlar henüz tam anlamıyla korunmuş değil maalesef!Bugün Twitter’da @........... adındaki kullanıcı her zaman aktif olarak #KadınaŞiddeteHayır kampanyaları yürütüyor fakat geçmişle bağlantıda kalmak önemli: Belki de geçmişte verilen mücadeleler sayesinde bugün sesimizi daha fazla duyurabiliyoruz!Buna ek olarak bazı tarihçilere göre Türkiye’nin AB üyeliği süreci dahi cinsiyet eşitliğini destekleyen adımlar atmaya zorladı ki bu da sosyal ve ekonomik kalkınmanın önünü açtı! Resmi istatistiklere göre AB’ye katılım süreci sırasında kadın istihdam oranında %12’lik artış gözlemlendi.Sonuç olarak şu soruyu sormak gerekiyor: 1990’larda başlayan kadın mücadelesi hala devam ederken biz bugünün genç kuşaklarına ne bırakıyoruz? Dönüşüm herkes için mi yoksa yalnızca birkaçımız için mi? Bu düşünceler üzerinde biraz daha derinleşmek lazım...