1766 Büyük İstanbul Depremi: Tarihin Unutulmaz Yüzü

İstanbul, 22 Mayıs 1766 günü, tarihin en yıkıcı sarsıntılarından birini deneyimledi. Bu deprem o kadar şiddetliydi ki, şehir adeta bir kâbusa döndü. İnsanlar, güvenli bir yere sığınmanın telaşı içindeyken binalar yerle bir oldu ve sokaklar panik içinde çığlıklarla yankılandı. Gerçekten de o gün İstanbul’un gökyüzü griye büründü ve insanların yaşamları değişti.

Depremin Anlamı ve Önemi

Büyük İstanbul Depremi, sadece bir doğa olayı değil; aynı zamanda sosyal yapıyı etkileyen bir olaydır. Toplumun dayanıklılığı sınandı, şehir yeniden inşa edilmeye çalışıldı. Ancak bu durum sadece fiziksel değil, ruhsal yaraların da açılmasına yol açtı. Resmi kayıtlara göre bu felaket sonucunda yaklaşık 4.000 kişi hayatını kaybetti . Efsanevi "gözyaşı" depremin hemen ardından şehirdeki en belirgin hislerden biri oldu.

Tarihsel Detaylar

Bu deprem öncesinde İstanbul'da birçok başka doğal felaket yaşanmıştı ancak hiçbiri bu denli yıkıcı olmamıştı. O dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olan İstanbul'un gelişimi ve mimarisi üzerinde derin izler bıraktı. Şehir halkının psikolojisinde de uzun süre etkisini hissettiren travmatik anılarla doluydu bu sarsıntı.

Örneğin; yıkılan binaların enkazında kalan insanlar için yapılan kurtarma çalışmaları oldukça zordu çünkü sosyal organizasyon pek fazla yoktu . Kurtarma operasyonlarında çoğunlukla mahalle halkının yardımlarıyla yürütülüyordu.

Duygusal Bir An: O Günde Neler Oldu?

22 Mayıs 1766, saat 13:00 - İstanbul…

Bütün şehirdeki insanlar ansızın gelen titreme ile hayata gözlerini kapattı adeta... Fatih'teki camilerin minareleri devrildiğinde herkesin yüzünde büyük bir korku belirdi. O gün evinden çıkmayı başaran biri şöyle demişti: “Gözlerim dolmuştu; yanımdaki komşumun feryatlarını duyduğumda içimdeki tüm umut su gibi akıp gitti.” İnsanların gözleri yaşla dolmuştu; kimi anneler çocuklarını kaybetmişti, kimi ise aile fertlerinin ölü bedenlerine sarılarak ağlıyordu.

Sosyal Medya Öncesi Dayanışma

Tarihi açısından önemli olan diğer unsurlardan biri de toplumdaki dayanışmanın ortaya çıkmasıdır. Telefon zincirleri ya da sosyal medya platformları henüz var değildi tabii ki! Ancak radyo duyuruları ile mahalle aralarında organize olan insanlar birbirine yardım etmenin yollarını aradılar . Bu türden insani dayanışma örnekleri gösteriyor ki felaketler toplumsal birlikteliği de artırabiliyor!

Bugün ile Bağlantısı: Modern Çağda Doğal Afet Yönetimi

2023’te meydana gelen depremler sonrasında Twitter gibi sosyal medya platformları büyük önem kazandı . Mesela @......................... hesabından yapılan paylaşımlar çok sayıda insanın hayatını kurtardı diyebiliriz! Oysa ki 18.yüzyılda iletişim araçları o kadar sınırlıyken insanlarda beklenen tepki nasıl olabilirdi? Bunu düşündüğümüzde teknolojinin ne denli önemli olduğunu anlayabiliyoruz.

Tarihten Ders Almak

Bazı kaynaklara göre her büyük felaketten sonra ders alınmalı ama günümüzde hala öğrenemediğimiz pek çok şey var mı? Yıkıcı olaylardan sonra genellikle unutkanlık söz konusu oluyor! Belki de gerçek sorun burada gizlidir… Yani tarihin tekerrür edip etmediğini düşünmek gerekir her seferinde!