2017 - Jerry Fodor, Amerikalı bilişsel bilimci ve felsefeci (d. 1935)

Ancak bu süreçte, onun sadece akademik başarıları değil, aynı zamanda düşünceleriyle ateşle oynayan karakteri de dikkat çekiyordu. Lisans eğitimini tamamladıktan sonra Harvard Üniversitesi'nde yüksek lisans yapmaya karar verdi; fakat bu seçiminin kariyerinde önemli sonuçları olacaktı. Fodor, burada mantık felsefesi ve dil felsefesi üzerine çalıştı ve ironik olarak bu disiplinler sayesinde kariyerinin temel taşlarını oluşturdu. Eğitim hayatında kazandığı derin bilgiye rağmen belki de öngörülemeyen şekilde kariyerinin en büyük sıçramasını daha sonra edineceği bazı dostluklarla gerçekleştirecekti.

Zamanla tanıştığı Noam Chomsky gibi entelektüellerle kurduğu bağlar, onu bilişsel bilimlerin merkezine taşıdı. Fakat dikkat çekici olan şu ki; Chomsky’nin dil teorileri etrafındaki tartışmalarda yer alırken kendi fikrini oluşturma cesaretini göstermesi gerekiyordu. Böylece 1960’ların sonunda “zihin teorisi” konusunu gündeme getirdi; bu teori ile zihin-beden ayrımına dair yeni tartışmaların kapısını araladı. 1970'lerde yayımladığı "Modularity of Mind" adlı eseriyle birlikte düşüncelerini daha geniş kitlelere ulaştırmayı başardı.

Kitapta ortaya koyduğu fikirler özellikle zihnin modüler yapısına dair argümanları hem destek buldu hem de sert eleştirilerin hedefi oldu. Eleştiriler özellikle onun “zihnin modüllere ayrılması” konusundaki görüşlerinin karmaşıklığını sorguluyordu; ancak buna rağmen Fodor’un etkisi gün geçtikçe arttı. İronik olan şuydu ki; Fodor'un kendisini birçok kez "düşünürken bile" tekrar tekrar sorguladığı fikirlere karşı çıkan kişilerden biri haline gelmesi... Kendi teorilerini geliştirirken bile zaman zaman düşüncelerinde dalgalanmalar yaşadığına dair ipuçları bıraktı.

Yıllar içinde birçok ödül kazanan Jerry Fodor’un en belirgin özelliklerinden biri de provokatif yazılarıydı birçoğu zamanla klasikleşti! Özellikle dilin doğası üzerine yazdığı makalelerde sıradan algıları zorlamaktan geri durmadı ve okuyucularını düşünmeye teşvik etti: Kim bilir? Belki de o dönemde benimsediği radikal görüşleri nedeniyle akademik çevrelerde antipati topladı! Sonraki yıllarda popüler kültürle olan bağlantısı da göz ardı edilemezdi: Sokak röportajlarında bir fanının “Fodor gibi düşünen insanların geleceği şekillendirebileceğine” dair sözleri hâlâ hatırlanıyor! Bu durum onun yalnızca akademik dünyada değil, aynı zamanda halk arasında da bir ikon haline gelmesine neden oldu. Ancak tüm başarılarına rağmen kişisel yaşamındaki çatışmalar dikkat çekiciydi... Ailesiyle yaşadığı problemler ve kariyerindeki rekabetçi ortamlar onu içsel bir mücadeleye itmişti; dolayısıyla belki de bu mücadeleler onun kuramsal bakış açısını biçimlendiren unsurlardan biri olmuştur diye düşünülebilir. Son yıllarında yoğunlaşan sağlık sorunlarına rağmen araştırmalarına devam etti ve felsefi metinlerini kaleme almaya sürdürdü.

Hayatının son döneminde yaptığı açıklamalarından biri ise düşündürücüydü: "Zihnimiz karmaşık ama bazen aşırı basit düşünebiliyor..." Eğer ki hayatta kalmayı başarsaydı belki de yeni nesiller için çok daha fazla şey bırakabilirdi. 2017 yılında hayata gözlerini yumduğunda geride bıraktığı miras büyüktü ancak bazı tartışmalı noktalar da içeriyordu… Ölümünün ardından birçok akademisyen onu anarak şu soruyu sormaktan geri duramadı: “Zihin nedir?” Bu sorunun cevabı belirsizliğini korurken, onun fikirlerinin hâlâ tartışıldığını görmek şaşırtıcı değil! Bugün bile o kendine özgü tarzıyla ve çeşitli teorileriyle modern bilişsel bilimin yapı taşlarından biri olarak anılmaya devam ediyor.