Erzurum'un Tekman İlçesinden Rus ve Ermeni Birliklerinin Geri Çekilişi (1918)
1918 yılı, Osmanlı İmparatorluğu ve onun topraklarındaki etnik gruplar açısından kritik bir dönüm noktasıdır. Özellikle Erzurum'un Tekman ilçesi, savaş sonrasındaki belirsizlikler ve işgal kuvvetlerinin geri çekilişi ile önemli bir yer haline gelmiştir.
1. Tarihsel Arka Plan
Birinci Dünya Savaşı'nın bitmesi ile birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki denge değişmeye başlamıştır. Bu dönemde, Rus ve Ermeni birlikleri, Doğu Anadolu bölgesinde etkinlik göstermekteydi. 1916'da başlayan Rus işgali, birçok bölgeye yayılmakla kalmamış, yerel halk üzerinde de büyük bir baskı oluşturmuştur.
2. Tekman'ın Stratejik Önemi
Tekman, coğrafi konumu itibarıyla önemli bir geçiş noktasıdır. Bu nedenle, bölgedeki Rus ve Ermeni birliklerinin varlığı, bölgedeki Türk nüfusu ve yerel halk açısından huzursuzluk yaratmıştır. Tekman, 1918 yılına gelindiğinde artık işgale uğramış bir bölge olarak dikkat çekmektedir.
3. Geri Çekiliş Süreci
1918'in sonlarına doğru, Rus ordusunun geri çekilmesi kararının alınması, Türk milli mücadelesinin başlangıcını müjdelemiştir. Özellikle, Ermenistan'ın bağımsızlık ilan etmesi ve iç savaş koşulları, bölgede karışıklıklara yol açmıştır. Tekman, bu çalkantılı dönemde zor günler geçirmiştir. Rus birliklerinin serbest bırakılması, Ermeni kuvvetlerinin de çekilmesine neden olmuştur.
4. Yerel Halkın Tepkisi
Bu geri çekilişler, yerel halk arasında çeşitli tepkilere yol açmıştır. Tekman'daki Türk nüfusu, Ermeni ve Rus kuvvetlerinin bölgeden ayrılması ile birlikte bir nefes almış olsa da, bu durum istikrarsızlık yaratmıştır. Geri çekiliş süreci, bölgedeki etnik çatışmaları da artırmış; yerel halk arasında güvensizlik ve endişe hâkim olmuştur.
5. Sonuç ve Değerlendirme
Erzurum'un Tekman ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi, Türk Kurtuluş Savaşı’nın ön hazırlıklarının zeminini oluşturmuş; yerel halkın milli bilincinin uyanmasına zemin hazırlamıştır. 1918, sadece bir geri çekiliş değil; aynı zamanda bir direnişin ve bağımsızlık mücadelesinin başlangıcıdır. Tekman, bu süreçte önemli bir tarihsel rol oynamıştır.
