Erzurum'un Karayazı İlçesinde Rus ve Ermeni Birliklerinin Geri Çekilişi (1918)
1918 yılı, Osmanlı İmparatorluğu için zorlu bir dönemdi. Bu dönemde, özellikle Doğu Anadolu'daki karışıklıklar ve savaşlar, bölge halkını derinden etkilemiştir. Erzurum'un Karayazı ilçesi, bu bağlamda önemli bir sahne olmuştur. Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi, bölgedeki sosyo-politik durumu değiştirmiştir.
Karayazı'nın Stratejik Önemi
Karayazı, coğrafi konumu itibarıyla, Doğu Anadolu'nun önemli ulaşım yollarının kesişim noktasında yer almaktadır. Bu nedenle, bölgeye hakim olan güç, aynı zamanda doğudaki stratejik avantajları da elde etmekteydi. 1918'de, Rus ve Ermeni birliklerinin çekilmesi, bu stratejik önemin değiştirilmesine neden olmuştur.
Rusların ve Ermenilerin Bölgedeki Faaliyetleri
Ruslar, 1914-1918 yılları arasında Doğu Anadolu'da çeşitli askeri operasyonlar gerçekleştirmiştir. Ermenistan'ın bağımsızlığına yönelik destek veren Rus ordusu, bu dönemde Ermeni birlikleri ile birlikte hareket etmiştir. Ancak 1918'de savaşın seyrinin değişmesiyle, bu birliklerin geri çekilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir.
Geri Çekilişin Nedenleri
Rusların geri çekilişi, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru yaşanan askeri ve siyasi gelişmelerle bağlantılıdır. 1917'de gerçekleşen Rus Devrimi, Czar yönetimi altındaki askeri gücün zayıflamasına yol açmış, bu durum Doğu Anadolu'daki Rus birliklerinin moral ve disiplin kaybına neden olmuştur. Ek olarak, Ermeni halkının, birliklere olan güveninin azalması da geri çekilişi hızlandırmıştır.
Geri Çekilişin Sonuçları ve Etkileri
1918 yılında yaşanan bu dönemde Karayazı, pek çok değişime tanıklık etmiştir. Rus ve Ermeni birliklerinin çekilmesi, yerel halk için büyük bir belirsizlik oluşturmuştur. Yerel Türk halkı, bu durumdan faydalanarak bölgede kontrolü ele geçirmeye çalışmıştır. Aynı zamanda, bu çekiliş sonrası, Anadolu'nun genelinde milliyetçi bir ruhun gelişmesine ivme kazandırmıştır.
Sonuç
Erzurum'un Karayazı ilçesinde, 1918 yılında Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi, sadece askeri bir operasyon değil, aynı zamanda bölgedeki etnik dinamiklerin, güç dengelerinin ve siyasi yapının değişmesini sağlayan önemli bir olaydır. Bu tarihsel sürecin incelenmesi, Türk tarihinin sosyal ve siyasi yapısını anlamak açısından büyük önem taşımaktadır.
