Ağrı'nın Hamur İlçesinden Rus ve Ermeni Birliklerinin Geri Çekilişi (1918)
1918 yılı, Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesine yakın, Osmanlı İmparatorluğu'nun doğu cephelerinde önemli olayların yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte, Ağrı'nın Hamur ilçesi de savaşın etkilerini derinden hissetmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu ve Doğu Cephesi
Birinci Dünya Savaşı sırasında, Osmanlı İmparatorluğu'nun doğu sınırları, pek çok uluslararası çatışmaya konu olmuştur. Ermeni ve Rus birlikleri, çeşitli stratejik sebeplerle bu bölgelerde yoğunlaşmıştı. Özellikle 1917 Ekim Devrimi sonrası, Rus hükümeti savaştan çekilme eğilimleri göstermiş ve bu durum doğu cephesindeki sabit durumu etkilemiştir.
Hamur İlçesi ve Yerel Halk
Hamur, Ağrı’nın önemli bir ilçesi olup, coğrafi konumu itibarıyla stratejik bir yere sahiptir. Yerel halk, savaşın etkisiyle zorlu günler yaşamış; Ermeni ve Rus birlikleri, bu küçük ilçeyi savaşın tozlu havalarına mahkum etmiştir. Savaş sırasında birçok aile evlerini terk etmek zorunda kalmış, yerel ekonomide ciddi kayıplar yaşanmıştır.
Geri Çekiliş Süreci
1918 yılında, Rusların savaş koşulları nedeniyle geri çekilme kararı almasından sonra, Ermeni birlikleri de peşlerinden gelmek zorunda kalmışlardır. Bu geri çekilişin Hamur ilçesine yansıması, yerel stratejik planlamaları ve halkın psikolojisini derinden etkilemiştir. Hızla geri çekilen birlikler, yerel halk üzerinde büyük bir korku yaratmış, birçok çatışma ve kaos ortamı doğmuştur.
Bölgedeki Etkiler
Geri çekilme süreci, yalnızca askeri bir durum olmayıp, aynı zamanda sosyo-kültürel etkiler de yaratmıştır. Hamur ilçesi, önemli bir ticaret yolu üzerinde bulunmasından dolayı, bu süreçte ekonomik olarak zayıflamıştır. Çünkü, geri çekilen birliklerin ardından gelen kaos, ticaretin durmasına ve yerel halkın tamamen mağdur olmasına neden olmuştur.
Sonuç ve Anlamı
Hamur ilçesinde yaşanan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi, savaş sonrası dönemin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu olay, bölgedeki toplumsal yapı üzerinde kalıcı izler bırakmış, yerel halkın tarihini derinden etkilemiştir. Bugün, Hamur ve çevresindeki halk, bu tarihi süreci unutmamış ve nesiller boyu aktararak yaşamaya devam etmektedir.
