Modern Hemşireliğin Kurucusu: Florence Nightingale

"Neden hastanelerde daha fazla kadın çalışmıyor?" Bu soru, 19. yüzyılın ortalarında modern hemşireliğin gelişimini tetikleyen düşüncelerden biri oldu. Florence Nightingale, 1820 yılında İtalya'nın Floransa kentinde dünyaya gelerek, sadece hemşirelik mesleğini değil, sağlık hizmetlerinin tüm yapısını değiştiren bir isim haline geldi.

Florence Nightingale’ın Hayatı ve Eğitimi

Bazı tarihçilere göre, Nightingale’in aile geçmişi onu meslek seçiminde etkilemiştir. İngiliz aristokrat bir aileye mensup olan Nightingale’in eğitim hayatı oldukça dikkat çekiciydi; genç yaşta tıp alanına olan ilgisi ailesi tarafından desteklenmedi ancak bu durum onu durduramadı. Eğitimini Almanya'da ve Fransa'da aldıktan sonra, ilk olarak İngiltere'de hemşirelik yapmaya başladı.

Kırım Savaşı ve Selimiye Kışlası'ndaki Görev

Kırım Savaşı (1853-1856), Avrupa’da birçok ülkeyi etkileyen önemli bir çatışmaydı. İşte tam da bu dönemde, Florence Nightingale'in yaşamındaki en kritik anlardan biri gerçekleşti. 1854 yılında Britanya hükümeti tarafından yaralı askerlerin bakımı için Kırım'a gönderildi. O dönemde hastanelerdeki koşullar korkunçtu; enfeksiyon oranları yüksek, hijyen standartları düşüktü. Resmi kayıtlara göre savaş sırasında hastanelerde bakıma muhtaç binlerce asker vardı ve bu dönemde 16.000 kişi hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetti.

Nightingale'in Reform Çabaları

"Lambalı Kadın" olarak anılan Florence Nightingale, öncelikle hasta bakımının kalitesini artırmayı hedefliyordu. Kendi tasarladığı lambasıyla geceleri yaralı askerleri kontrol ederken görünür hale gelmişti; yani onun için sadece fiziksel sağlık değil psikolojik iyilik hali de önemliydi! Bu çaba ile beraber kalabalık Selimiye Kışlası'nda verdiği hizmetler sayesinde ölüm oranlarını %60'tan %20'ye indirmeyi başardı .

 

Bazıları iddia ediyor ki o zamanlar uygulanan yöntemlerin çoğu eksikti; aslında gerek koşullar gerekse insan faktörü sıkıntılıydı! Ancak o yalnızca hastaların bakımını yapmakla kalmadı aynı zamanda sağlık sisteminin de reform edilmesine önayak oldu.

Sosyal Medya Öncesi Dayanışma: Dayanışmanın Gücü

 

Nightingale'in görev yaptığı dönemlerde sosyal medya yoktu ama dayanışma mekanizmaları güçlüydü! Yerel halktan destek almak amacıyla düzenlenen telefon zincirleri veya radyo duyuruları gibi uygulamalar ile halk bilinçlendirilmeye çalışıldı; yerel topluluklar kendi imkanlarıyla yardım kampanyaları başlattılar.

 

Bazı tanıklara göre özellikle İstanbul’un Üsküdar semtinde yapılan yardımlar oldukça etkiliydi; "O gün selimin hepsinin nasıl çalıştığını hayal edemezsiniz," diyor eski bir köylü... "Herkes elinden gelenin fazlasını yaptı." İnanılmaz değil mi?

Nightingale Modelinin Günümüze Etkisi

 

Tarih ilerledikçe Florence Nightingale'in kurduğu modelin temelleri üzerinden çok şey inşa edildi. Bugün pek çok ülkede hemşirelik okulları onun yöntemlerine dayanarak eğitim veriyor ancak sanal dünyanın etkileri de kaçınılmaz! Örneğin 2023’teki doğal afet sonrası Twitter'da @......................... adlı hesap acil yardım çağrısında bulunduğunda büyük bir dayanışmanın nasıl oluştuğuna şahit olduk.

 

"Bizde sosyal medyanın etkisi büyük," diyen başka bir tanık ise olayların günümüz perspektifinde değişimini anlatıyor: "Artık herkes anında iletişim kurabiliyor ama gerçek bağlantının sağlandığı alan farklı.” Diğer yandan geçmişteki telefon zincirlerinin yerini dijital ortamda hızlı paylaşım almış durumda!

 

Sonsöz: Geçmişten Bugüne Bakmak

 

Bütün bunların ışığında şu soruyu sormak gerektiğini düşünüyorum: Sağlık sistemlerinde daha iyi şartlar oluşturmak için hangi adımları atmalıyız? Belki de hepimiz örnek alabileceğimiz cesaret ve özveriye ihtiyaç duyuyoruz… Ve tarihte böyle isimlere her zaman yer olmalı!