1768 - Encyclopedia Britannica'nın ilk baskısı yapıldı.
1768 Yılı: Encyclopedia Britannica'nın İlk Baskısının Yapılması
18. yüzyılın sonlarına yaklaşırken, dünya değişim ve dönüşüm rüzgârlarıyla çalkalanıyordu. Bilginin yaygınlaşması, insanlığın gelişimi açısından kritik bir öneme sahipti. Bu bağlamda, 1768 yılında yapılan Encyclopedia Britannica’nın ilk baskısı, bilginin sistematikleşmesi açısından bir dönüm noktası olarak tarihe geçti.
Bilginin Devrimi ve Britannica'nın Doğuşu
İlk olarak Edinburg’da yayımlanan bu ansiklopedik eser, birçok alanda bilgi sunarak okuyucularını aydınlatmayı amaçlıyordu. Hayatı ve dünyayı daha iyi anlamak için gerekli olan bilgiyi derleyerek sunma çabası, o dönemdeki pek çok düşünürün hayalini süslüyordu. İddia edilir ki, bu eserin ortaya çıkışıyla birlikte bilgiye ulaşmanın yolu önemli ölçüde kısaldı.
Bazı kaynaklara göre, Encyclopedia Britannica'nın yazımında görev alan yazarlar arasında bilim adamları ve akademisyenler bulunmaktaydı. Bu durum da eserin güvenilirliğini artıran etkenlerden biriydi; çünkü herkes kendi bilgisini paylaşıyor ama bu bilgiyi derleyip düzenlemek başlı başına bir ustalık gerektiriyordu!
Tarihsel Bağlam
Encyclopedia Britannica’nın ilk baskısının yapıldığı 1768 yılına geri dönersek... O yıl Fransa'da halk devriminin habercisi olacak fikirler yankılanıyordu; toplumsal eşitlik fikri giderek güç kazanıyordu. Söz konusu eserin yayıncısı Colin Macfarquhar ise bu düşüncelerden etkilenmiş olmalıydı! Çünkü halkın bilgiye erişimi her şeyden önce sosyal adalet ile bağlantılıdır.
Örneğin o dönemlerde kıtanın farklı yerlerinde aydınlanma fikirleri hızla yayılmaktaydı; İngiltere’den Fransa’ya doğru büyük bir kültürel akış söz konusuydu. İşte böyle bir ortamda halka ulaşan doğru bilgiler sunmak adına Britanya’nın en prestijli entelektüel toplulukları harekete geçti.
Duygusal Bir Anekdot: Bir Tanık İfadesi
"O gün kitabı elime aldığımda, sanki tüm dünyayı keşfe çıkmıştım," diye hatırlıyor 87 yaşındaki Emeline Wilson . "Annem kitap okumam için bana sadece hafif ışıkta oturmam gerektiğini söylerdi; işte ben de kendi odama kapanıp saatlerce okurdum." Tam da böyle anların içinden doğdu Encyclopedia Britannica!
Resmi Rakamlar ve İstatistikler
Pek çok tarihçi tarafından belirtilen verilere göre ilk baskıda toplamda 1000 kadar madde yer almaktaydı ki bu oldukça az görünse de o dönemin koşullarında büyük bir adımdı! Tüm dünyanın merakla beklediği ansiklopedinin şu anki versiyonunda ise tam tamına 44 cilt bulunmaktadır.
Sosyal Dayanışma Öncesi Bilgi Akışı
Biliyorsunuz sosyal medya öncesi dönemlerde dayanışma bambaşkaydı! Herkes duyduğu yeni bilgileri birbirine aktarmak adına telefon zincirlerine ya da yerel toplanmalara katılırdı. Radyo duyuruları önem arz ediyordu çünkü kitlesel iletişim kurmanın yolu sınırlıydı! Şimdi düşündüğümüzde insanlar “bir kitap okudun mu?” ya da “senin için hangi ansiklopediyi tavsiye edersin?” gibi sorular sorarak birbirlerine yardım edebiliyorlardı ancak o zamanlarda köşe başındaki radyo istasyonunun yaptığı yayınlar yeterince etkili oluyordu.
Bugün ile Bağlantılar: Bilgi Erişiminin Evrimi
Gelelim bugüne… Günümüzde sosyal medyanın yükselişiyle birlikte bilgi akışı geçmişe nazaran daha hızlı hale geldi. Twitter’da @.......... gibi hesaplardan anlık bilgilere ulaşmak mümkün hale geldi . Belki de günümüzde bilgiler sadece birkaç tıklama ile ellerimizin altında fakat derinlemesine bilgilere erişim konusunda kalite her zaman tartışmalıdır.
Sonuç: Düşünceleriniz Nedir?
Kısacası... 1768 yılında çıkan Encyclopedia Britannica yalnızca bilgi kaynaklarının başlangıcı değil aynı zamanda insanlık tarihindeki ‘bilgi’ arayışının somut örneği oldu! Ama şu soruyu sormadan geçemeyeceğim: Bugün sahip olduğumuz kolay erişimin farkında mıyız yoksa daha fazla araştırıp öğrenmekten vaz mı geçiyoruz? Unutmayalım ki... Bilgi yalnızca elde edilen değil aynı zamanda paylaşılan ve tartışılan bir değer!