1905 - Rusya'da askerler genel greve giden altı binden fazla işçiyi öldürdü.
1905 Rusya Genel Grevi: İşçi Sınıfının Direnişi ve Sonuçları
Bir an düşünün; güneşin doğuşuyla birlikte fabrikalarda çalışmaya başlayan işçiler, daha sonra evlerine dönmeyi beklerken, bir gün ansızın kulaklarını çınlatan kurşun sesleriyle karşılaşıyorlar. 22 Ocak 1905'teki olaylar, yalnızca bir genel grevin değil, aynı zamanda işçi sınıfının hak arayışının da sembolü haline geldi. Bu tarihteki trajik olaylar, dünya tarihinin en karanlık sayfalarından birine imza atmış oldu.
Tarihsel Arka Plan
Rusya İmparatorluğu’nun son dönemleri, sanayileşmenin hız kazandığı ancak sosyal adaletsizliklerin de arttığı yıllar olarak dikkat çekiyor. Sanayi devrimi ile birlikte büyük kentlere göç eden işçi sınıfı, zor çalışma koşulları ve düşük ücretler nedeniyle mutsuzdu. Resmi kayıtlara göre 1905 yılı itibarıyla sadece Petrograd’da yaklaşık 40 bin işçi sokaklarda dayanışma gösteriyordu.
Ayrıca bu dönemde Çarlık rejiminin baskıları ve toplumsal huzursuzluklar da önemli bir rol oynuyordu. Zira halk arasındaki memnuniyetsizlik artarken, bu durum farklı grupların birleşerek ortak hareket etmelerine zemin hazırladı. Bazı kaynaklara göre grevlerde yer alanların %80’i fabrika işçisiydi; bu da durumu daha kritik hale getirdi.
Olayın Gelişimi
22 Ocak’ta yüzlerce işçi aileleriyle birlikte Petropavlovsk Katedrali önünde toplanarak Çar’a dileklerini sunmak üzere yürüyüşe geçtiler. Bu eylem sırasında yanlarında bulundurdukları pankartlarda “Adalet” ve “Özgürlük” yazıyordu. Fakat polis ve askerlerin katılmasıyla her şey kontrolden çıktı. Askerler ateş açtı! Resmi olmayan verilere göre o günde altı binden fazla insan hayatını kaybetti ya da yaralandı.
"O gün fabrikadan çıkıp yürüyüşe katıldım ama benim için hiçbir şey aynı olmadı," demişti o dönemde genç bir işçi olan Nikolai Vasilev.
Sosyal Medya Öncesi Dayanışma Yöntemleri
Sosyal medya yoktu belki ama iletişim yolları yaratmanın birçok yolu vardı! Olaydan önce mahalle dayanışmaları oldukça yaygındı; telefon zincirleriyle bilgi alışverişi yapıyorlardı .
Duyurular için radyo yayınlarının olmadığı yıllarda ise çeşitli el ilanları dağıtmak gibi yöntemlere başvuruluyordu; insanlar duvarlara afiş asıyor ya da arkadaşlarıyla konuşarak taleplerini duyurmaya çalışıyordu.
Sonuçların Değerlendirilmesi
Bu olaydan sonra Rus toplumunda büyük bir değişim rüzgarı başladı! 1905 Devrimi’nin kıvılcımı olarak kabul edilen “Kanlı Pazar”, toplumdaki derin kırılmaları açığa çıkardı ve halkın siyasi taleplerinin göz ardı edilmemesi gerektiğini ortaya koydu. Dikkat çeken şey ise gerçekte çok uzun vadeli etkileri olan bu süreçte halk arasında ulusal birlik duygusunun pekişmesiydi.
Etkiler ve Günümüze Yansımaları
Bazılarının öne sürdüğüne göre “Kanlı Pazar”, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından gelen Ekim Devrimi'nin de habercisi olmuştur çünkü buradaki adaletsizliğe karşı çıkan milyonlarca insan zamanla sosyalist fikirlerle buluştu. Örneğin günümüzde sosyal medyada yapılan politik paylaşımlar insanların toplumsal olaylarla nasıl ilgili olduklarını gözler önüne seriyor!2023 yılında Twitter’da @................. (Gizlenmiştir), geçen hafta benzer protestolar düzenleyen insanların görüntülerini paylaşırken şunu belirtiyordu: “Tarih tekerrürden ibarettir!”
Soru - Cevap
