1894 - Nikita Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri (ö. 1971)

Nikita Kruşçev, 1894 yılında Ukrayna'nın Kalinovka köyünde dünyaya geldi. Yoksul bir çiftçi ailesinin çocuğu olarak büyüdü; bu, onun hayatının ilerleyen dönemlerinde sınıf mücadelesine dair derin bir anlayış geliştirmesine zemin hazırladı. Genç yaşta işçi olarak fabrikalarda çalışmaya başladı ve sosyalist ideallere ilgi duymaya yöneldi. Ancak bu, onu yalnızca bir işçi değil, aynı zamanda devrimci düşünceleri benimseyen bir aktivist haline getirdi.Kruşçev’in siyasi kariyeri 1930'ların başında Sovyetler Birliği'nde hızla yükselmeye başladı. Stalin'in liderliğindeki Komünist Parti'de yer aldı ve çeşitli önemli görevlerde bulundu. Özellikle 1937'deki Büyük Temizlik sırasında, çok sayıda arkadaşının kaybolması ironi dolu şekilde onun hayatta kalmasını sağladı; çünkü o dönemde sadık bir Stalin destekçisi olarak öne çıkmıştı. Ancak, Stalin’in ölümünden sonra yönetim kadrolarındaki değişiklikler ona fırsatlar sunmaya başladı.1953 yılında Stalin'in ölümünün ardından ortaya çıkan güç boşluğunda Kruşçev kendini hızlıca ön plana çıkardı; ancak bu hamleleri birçok düşman kazanmasına yol açtı. Buna rağmen, parti içindeki mücadelesi sonucunda 1955’te Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin Birinci Sekreteri unvanını kazandı. Kim bilir, belki de bu görev ona daha önce hiç deneyimlemediği büyük yetkiler ve sorumluluklar getirdi.Kruşçev’in liderliğinde Sovyetler Birliği'nin dış politikasında önemli değişiklikler meydana geldi. Batı ile ilişkilerde daha yumuşak bir ton benimsediği düşünüldü; ancak aslında içinde barındırdığı çatışmalar ve rekabet ruhu asla yok olmadı. Özellikle 1962’deki Küba Füze Krizi sırasında dünya nükleer savaşın eşiğine geldi ama Kruşçev’in geri adım atmasıyla kriz çözülmüştü! Fakat birçok kişi için bu durum onun zayıflığını gösteriyordu.İronik olarak, sıkı yönetim yerine daha liberal politikalar uygulamak isteyen Kruşçev’in başlattığı "Sosyalizm Geliştirme" programları kitlelerin gözünde büyük umutlar doğurdu; fakat bazı hedeflere ulaşılamaması halk arasında hayal kırıklığına neden oldu. Savaş sonrası yeniden inşa sürecinde sanayinin gelişimi için yoğun çaba harcarken tarımda da kolektifleştirme politikalarını sürdürdü ancak sonuçları çoğu zaman beklenildiği gibi çıkmadı.Daha sonraki yıllarda özellikle tarım politikaları sebebiyle partide eleştirilen isimlerden biri haline gelmişti; belki de en büyük hatası aşırı öz güveniydi! Nihayetinde 1964 yılında partinin üst kademeleri tarafından görevden alındığında artık yalnızdı: o an ki acısı her şeyin kaybını hissetmesine neden oldu.Ölümünden sonra ise mirası oldukça tartışmalıydı... Bazıları onu cesur reformcu olarak görse de diğerleri onu başarısız lider olarak değerlendirdi. Bugün bile Sovyet tarihindeki yeri belirsiz: bazı tarihçiler anlatır ki onun dönemindeki yeniliklerin etkileri hâlâ hissedilmektedir! Gerçekten de geçmişte yaşadığı olaylar ve izlediği stratejiler genç kuşaklara ilham vermektedir...1971 yılında Moskova'da vefat ettiğinde ardında geniş bir miras bıraktı: Soğuk Savaş dönemi boyunca pek çok insan tarafından ikonik figürlerden biri haline gelmişti… Bu bağlamda günümüzde dahi adından bahsediliyor: bazen siyasi kararlara dair yapılan tartışmalarda ismi anılıyor ya da sosyal medya platformlarında eski fotoğrafları paylaşılıyor! Zaman zaman eski ideolojilerin yeniden canlanmasının arka planda onun fikirlerinden etkilendiğini düşünen yorumcular mevcut... Hayatının sonlarına doğru geri planda kalmayı tercih ettiyse de tarihi şekillendiren güçlü duruşuyla hep akıllarda kalacaktır.