2018 - Mehmed Niyazi Özdemir, Türk tarihçi ve yazar (d. 1942)

Yıllar önce, 1942'nin sıcak bir yaz günü, Anadolu'nun kalbinde dünyaya gelen Mehmed Niyazi Özdemir, belki de henüz küçük bir çocukken tarih sayfalarına adını yazacağının farkında değildi. Küçük yaşlarından itibaren çevresindeki efsanelere ve destanlara ilgi duyması, onun gelecekte Türk tarihine olan katkısının temellerini atıyordu. Ancak bu çocukluk tutkusu onu sadece bir okuyucu değil, aynı zamanda bir yazar yapacak kadar güçlüydü.

İlk gençlik yıllarında, Türkiye'nin siyasi çalkantıları arasında büyüyen Özdemir, tarihin yalnızca geçmişte yaşananlar olmadığını; insanların deneyimlerinin ve duygularının da bu tarihi şekillendirdiğini anlamaya başladı. Bu farkındalıkla birlikte kendi araştırmalarına yönelmeye karar verdi. Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra tarihi kaynakların peşine düştü; kitaplar okudu, belgeler inceledi ve hatta arşivlere daldı.

Yıllar geçtikçe özverisi meyvelerini vermeye başladı. İlk kitabını yayımladığında belki de birçok kişi için sıradan görünen bu olay, onun için büyük bir dönüm noktasıydı. İlk kitabıyla birlikte Türk tarihinin derinliklerine dalarak pek çok insana yeni bakış açıları sundu. Ancak bu başarı ona yeterli gelmedi; daha fazlasını istiyordu!

Zamanla eserleriyle tanınan bir yazar haline geldi ama kim bilir belki de en büyük etkiyi yaratan şeylerden biri, kitaplarını kaleme alırken geçirdiği zamandı... Odasında yalnız başına düşünürken ya da sokaklarda yürüyüş yaparken tarihin gizemlerini çözmeye çalışıyordu. Her sayfa döndürdüğünde geçmişin izlerini daha net görüyordu.

Özdemir'in kitapları sadece akademik çevrelerde değil; halk arasında da büyük ilgi gördü. Kendi üslubuyla yazdığı tarih anlatıları sayesinde insanlar tarihe daha yakın hissettiler; çünkü o kelimeleriyle insanları zamanda yolculuğa çıkarmayı başarıyordu. "Tarih yaşayan bir varlık" diyerek yola çıkan Özdemir’in görüşleri zamanla birçok insanın kafasında yankı buldu.

Bunun yanında eleştirmenler tarafından sıkça tartışılan konulardan biri de Özdemir’in kullandığı dil oldu... Kim bilir? Belki de o dönemlerin akıcı ve etkileyici dil kullanımıyla tarihi daha çekici hale getirmeyi amaçlıyordu! Ancak eleştiriler de havada uçuşuyordu: “Taraflı mı?” “Bütün yönleriyle mi ele alıyor?” gibi sorular sıkça gündeme geliyordu.

Dönem dönem çeşitli dergilerde makaleler yayımlayarak geniş kitlelere ulaşmayı başaran yazar, sadece kitap yazmakla kalmadı; aynı zamanda televizyon programlarında da yer aldı! Dinleyicilere tarih bilincini aşılamaya çalıştı ama buna rağmen bazı kesimlerce pek hoş karşılanmadı... Düşüncelerinin bazı çevrelerde tepkilere yol açması kaçınılmazdı!

Zaman ilerledikçe Özdemir'in eserleri çok ses getirdi fakat bazı eleştirmenler onun bakış açısını dar buluyor gibiydiler... "Belki de en büyük hatası," dedikleri şey ise belirli konularda tarafsız kalamamasıydı! Böylelikle kendisini her zaman savunmak zorunda kaldı ancak durumu hiç değiştirmedi...

Özdemir’in en çarpıcı anlarından biri ise 2015 yılında verdiği bir röportajda ortaya çıktı: “Tarihte her zaman iki yüz vardır” demişti! İnsanların her olayda farklı yorumlar yapabileceğini savunarak kendi metinlerinde bunu gösterdiğini belirtti ancak birçok kişi bunun ne denli doğru olduğunu sorgulamaktan geri durmadı...

Türk Tarihine Katkıları

Özdemir’in eserleri, Türk tarihi için önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Özellikle, Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal, kültürel ve siyasi yapısını ele alan detaylı incelemeleri, tarihçiler için benzeri bulunmaz bir bilgi kaynağı olmuştur. Yazar, bu konuda gerçekleştirdiği çalışmaları ile sadece akademik çevrelerde değil, genel okuyucu kitlesi arasında da büyük bir ilgi uyandırmıştır.

Tarihi Miras

Bütün bunların yanı sıra Mehmed Niyazi Özdemir’in geçmişe olan ilgisi onu aynı zamanda toplumsal meselelere duyarlı hale getirmişti. Yıldızlarla dolu olan edebi dünyasında yalnızca tarihi olayları anlatmanın ötesine geçti… Toplumun hafızasına kazınan önemli olayları yeniden gözden geçirerek yeni nesillere aktarmayı görev bildi!

Kariyerinin Dönüm Noktaları

• Kitap Yayınlama: İlk kitabının ardından hız kesmeden başka eserler yayımladı toplumda farklı bakış açılarını zenginleştiren çalışmalarıyla tanındı.
• Eğitim Faaliyetleri: Tarihi bilinci artırma amacıyla seminerler düzenledi... Genç kuşaklara tarihin önemini anlatarak onların bilinçlenmesine yardımcı oldu!
• Medyada Görünürlük: Çeşitli televizyon programlarına katılarak halk ile iletişim kurmayı başardı göz önünde olmanın sağladığı avantajlardan yararlanmayı iyi bildi!

Sorular ve Eleştiriler

"Kim bilir," diyorlardı eski dostları için: "Bu tartışmalar belki de ondan daha fazla öne çıkmasına neden olmuştur..."

Düşüncelerinin zamansızlığı günümüze dahi uzandı... Bugün bile sözleri sosyal medyada paylaşılıyor; ona ait alıntılar gençlerin profillerinde sıklıkla yer alıyor! Belki de mirası tüm tartışmalara rağmen hâlâ canlı duruyor…

Aynı zamanda kendi evrimi içinde kendisine sorun sormaktan çekinmediği zamanlar oldu: "Ben kimim?" ya da "Gerçekten nasıl biri olarak hatırlanacağım?" gibi sorularla kendi iç hesaplaşmasını gerçekleştirdi...

Tarihçiler anlatır ki Mehmed Niyazi Özdemir’in yaşam serüveni tam anlamıyla kitaba dönüşmüş durumda ve onun bıraktığı miras ne kadar dayanıklı olacak? O yaşamında evrensel değerler üzerine düşündüğünden dolayıdır ki hala varlığını sürdürüyor …

Mirasımız Üzerine Düşünceler

Nihayetinde bugün bile insanların zihninde yer eden cümleleri sayesinde hatırlanmaktadır... Onun fikirlerinin topluma kattıkları asıl önemli unsurlardır! Hangi tarihlerde doğmuş veya hangi yıllarda hayata veda etmiş olması aslında çok önemli değil önemli olan bıraktığı etkidir! Ve özellikle şu günlerde bile hâlâ akıllardaki yerini korumakta…

Tarihin tozlu raflarında kaybolup gitmek yerine ruhunu genç nesillere taşımayı başardı… İronik olarak ise hüsranlar içerisinde kalmaktan kurtulamayan muhalif görüşlerin arasında parlayan yıldız gibi durduğunu söylemek mümkün!