1850 - Joseph Louis Gay-Lussac, Fransız kimyager ve fizikçi (d. 1778)

Joseph Louis Gay-Lussac, bilimin kıvılcımını ateşin içine bırakan bir isimdi. 1778 yılında Fransa’nın Limoges kentinde doğmuştu; ancak bu dünya, onun tutkulu keşiflerine hazırlıklı değildi. Genç yaşta matematik ve fizik konularında derin bir ilgi geliştirdi, belki de bu durum onu ileride büyük başarıların kapılarını aralayacak olan bir yolculuğa çıkardı.Hayatı boyunca birçok keşfe imza attı ve bunlardan biri; gazların davranışlarını incelemeye yönelikti. Ancak bu keşifler sadece akademik merakın ötesindeydi. İronik olarak, zamanla o kadar çok dikkat çekti ki, bilim dünyasında adeta bir rock yıldızı gibi anılmaya başlandı. Sıcak hava balonlarıyla yaptığı deneyler ve bilimsel seyahatleri sayesinde adını duyurdu. 1804’te gerçekleştirdiği ilk sıcak hava balonu uçuşu, onun cesaretini ve hayal gücünü simgeliyor gibiydi.İlk önemli başarısı ise gazların hacimlerinin sıcaklıkla nasıl değiştiğini ortaya koyduğu çalışmalarıydı. Düşünülmesi zor olan bu konuyu basitçe açıklayarak, sanki gökyüzündeki yıldızları çözmeye çalışan bir astronom gibi gözler önüne serdi. Gay-Lussac’ın Gaz Yasası olarak bilinen bu çalışma, belki de ileride bilim dünyasında devrim niteliğinde etkilere yol açtı.Bir başka önemli dönüm noktası da kimyasal maddelerin belirli oranlarda birleşimiyle ilgili bulgularıdır. Bunun sonucunda oluşturduğu yasa; kimyanın temellerine yeni bir boyut kazandırdı ancak şunu unutmamak gerekir ki, her başarılı adamın arkasında büyük zorluklar yatar... Belki de en büyük zorluğu kendisiyleydi: Bilim camiasındaki hırsları ve yarışmalar onu bazen yalnız hissettiriyordu.Gay-Lussac’ın kariyerinin zirve noktalarından biri ise amonyak ile hidrojen gazlarının birleşimi üzerine yaptığı çalışmalar oldu. Bu buluşlar ona ün kazandırdı ama kim bilir, belki de bu başarıyı elde ederken yaşadığı zorluklar onu daha da güçlendirmiştir! Birçok meslektaşı onun yeteneklerini sorguladı ama o asla pes etmedi.Fransız Devrimi’nin getirdiği karışıklıklar arasında kalmış olsa da bilimsel araştırmalarına devam etti aynı zamanda birçok ünlü isimle işbirliği yaptı: D’Alembert ve Laplace gibi diğer bilim insanlarıyla birlikte çalışarak bilgilerini paylaştı; böylece bilime katkıda bulunduğu kadar kendisini de geliştirmiş oldu. Ancak Devrim’in getirdiği kaos zaman zaman çalışmalarını etkiledi... Bazen araştırma yapacak ortam bile bulamıyordu.Öğrencilik yıllarında aldığı eğitimlerin yanı sıra kendi deneyimlerini kullanarak birçok öğrenci yetiştirdi; birkaç neslin fikri gelişimine öncülük etti... Fakat kendi içindeki çatışmalar asla sona ermedi: Bilimin peşinden koşarken bazen ailenin gerekliliklerini ihmal etti mi? Kim bilir!Sonunda 1850 yılında yaşamının sonuna yaklaşırken bıraktığı miras oldukça büyüktü: Farklı gazların özellikleri üzerine kurduğu teoriler hâlâ günümüzde geçerliliğini koruyor… Ama tüm bunlara rağmen herkesin bildiği üzere hayat son buluyor! Gay-Lussac’ın ölümü ardından yıllar geçse de eserleri sonsuza dek yaşayacak!Bugün hala mühendislikten havacılığa kadar geniş yelpazedeki alanlarda kullanılan yasalarıyla anılıyor bunu düşündüğümüzde aslında onun hayatının yalnızca bir zaman diliminde değil, gelecekte bile etkisinin süreceğini görürüz… Hatta bazı üniversitelerde ders kitaplarında hala ismi geçiyor! Ve ironik olan şu ki; eğer bugün Gaz Yasası’ndan bahsediyorsak veya suyun kaynama noktasını tartışıyorsak işte o zaman Joseph Louis Gay-Lussac’ın katkıları aklımızda belirir…