Erzurum'un Tortum İlçesinde Rus ve Ermeni Birliklerinin Geri Çekilişi (1918)
1918 yılı, Türk tarihinin önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Bu yıllarda, Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan savaşlar ve sınırların değişimi, bölgede büyük sosyal ve ekonomik etkilere yol açmıştır. Erzurum’un Tortum ilçesi, bu tarihi süreçte önemli bir rol oynamıştır.
Erzurum ve Tortum'un Stratejik Önemi
Erzurum, coğrafi konumu itibarıyla Doğu Anadolu’nun önemli geçiş yollarından birisidir. Tortum ise, Erzurum'un kuzeydoğusunda yer alan bir ilçedir. Bölgenin doğal güzellikleri, stratejik konumu ve tarımsal potansiyeli, onu 1914-1918 yılları arasındaki savaşlar sırasında farklı milletlerin hedefi haline getirmiştir. Özellikle kırsal alanlar, hem Türk hem de Rus-Ermeni birlikleri açısından stratejik açıdan önemli olmuştur.
Rus ve Ermeni Birliklerinin Tortum'daki Varlığı
Rusya'nın 1917'deki Ekim Devrimi sonrası savaş gücünde yaşanan azalma, bölgedeki Ermeni birlikleri üzerinde etkili olmuştur. Ermeni milis grupları, Rusların çekilmesiyle birlikte Tortum ve çevresinde daha fazla kontrol sağlamaya çalışmışlardır. Ancak bu durum, yerel Türk halkı arasında büyük bir huzursuzluk yaratmıştır.
Geri Çekiliş Süreci
1918 yılının sonlarına doğru, Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi hızlandı. Tortum bölgesindeki askeri hareketlilik, savaşın seyrini etkilemiştir. Ermeni birlikleri, köyleri işgal ederken, yerel halkın karşılaştığı zorluklar baş göstermiştir. Bu süreçte, işgal altında yaşayan Türk toplumu, çeşitli direnişler göstermiştir.
Yerel Nüfusun Tepkisi
Tortum’daki Türk nüfus, Rus ve Ermeni birliklerinin çekildiği bu dönemde, büyük bir kaygı içinde olmuştur. Yerel halk, hem siyasi hem de sosyal açıdan büyük bir belirsizlik yaşamıştır. Bazı köylerde yaşanan çatışmalar, yerel yönetimlerin işleyişini aksatmış ve insanlarda büyük bir korku yaratmıştır.
Tarihi Sonuçlar
Rusya’nın çekilmesi ve Ermeni birliklerinin geri adım atması, Tortum’un sosyo-kültürel yapısında kalıcı değişikliklere neden olmuştur. Yerel halk, savaş sonrası dönemde daha bağımsız bir yaşam sürme çabası içerisine girmiştir. Bu olay, özellikle Anadolu'nun doğusunda ilerleyen Kurtuluş Savaşı’nın da zeminini hazırlamıştır.
Sonuç
Erzurum’un Tortum ilçesinde 1918 yılında yaşanan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi, sadece askeri bir olay olmanın ötesinde, bölgedeki toplumsal dinamikleri de derinden etkilemiştir. Bu süreç, ilerleyen yıllarda Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi açısından bir dönüm noktası olmuştur.