Ardahan'ın Hanak İlçesinin Rus ve Ermeni İşgalinden Kurtuluşu (1918)
Ardahan'ın Hanak ilçesi, 1918 yılında gerçekleşen milli mücadele sürecinin önemli olaylarına ev sahipliği yapmıştır. Bu süreçte, Rus ve Ermeni işgalleri, Türk milleti üzerinde derin izler bırakmış, halkın direnişi ise tarih sahnesinde yeni bir dönemin başlamasına vesile olmuştur.
İşgallerin Başlangıcı
Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuzeydoğusunda Ruslar, güneydoğusunda ise Ermeniler, bölgede egemenlik kurmaya çalıştılar. Hanak, stratejik konumu nedeniyle bu işgallerden en fazla etkilenen bölgelerden biriydi. Rus ordusu, 1916'dan itibaren bölgeye yerleşmeye başlamış, Ermeni milisleri ise Rusların desteklediği bir güç olarak ortaya çıkmıştı.
Direniş Çabaları
Hanak halkı, işgallere karşı ilk andan itibaren büyük bir direniş göstermiştir. Yerel liderlerin ve halkın işbirliği ile kurulan direniş grupları, işgal güçlerine karşı etkili stratejiler geliştirmiştir. Bu süreçte, özellikle 1918’in ilk aylarında, yerel gençlerin ve emekli askeri personelin çatışmalara katılımı artmıştır. Hanak’ın özgürlüğü için mücadele eden bu güçler, düşmanı zayıflatmayı başarmışlardır.
Kurtuluş Mücadelesi
1918 yılının sonlarına gelindiğinde, Anadolu’nun farklı bölgelerinde yoğunlaşan milli mücadele atmosfiri, Hanak’ta da etkisini göstermeye başladı. 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası Türk milletinin kurtuluş mücadelesi azmi daha da güçlendi. Hanak’taki direniş grupları, yerel halkın desteğiyle işgal kuvvetlerine karşı büyük bir taarruza girişti. Bu taarruz, 16 Kasım 1918 tarihinde Rus ve Ermeni güçlerinin bölgeden tamamen çekilmesi ile sonuçlandı.
Kurtuluşun Önemi
Hanak’ın kurtuluşu, sadece bölge halkı için değil, tüm Türkiye için bir umut kaynağı olmuştur. Bu başarı, milli mücadele ruhunun ne denli güçlü olduğunu göstermiş, diğer bölgelere de umudun ve direnişin yayılmasına zemin hazırlamıştır. Bugün, Hanak’ın bu bağımsızlık mücadelesi, Türk milletinin birlik ve beraberlik içinde neler başarabileceğinin önemli bir örneği olarak anılmaktadır.
Sonuç
Sonuç olarak, Ardahan'ın Hanak ilçesinin 1918'de gerçekleştirdiği bu kutsal kurtuluş mücadelesi, Türk tarihinde önemli bir yer edinmiş, günümüzde bile Türk milletine ilham kaynağı olmaya devam etmektedir. Bu direniş, sıradan insanların ve yerel liderlerin bir araya gelerek neleri başarabileceğinin en büyük göstergelerinden biridir. Hanak’ın düşman işgalinden kurtuluşu, Türk milletinin azim ve kararlılıkla yazdığı bir destandır.
